Cũng trong khâu thiết kế, việc chọn kiểu dáng, hình khối nhà cao tầng không chỉ thuần túy về phương diện thẩm mỹ kiến trúc mà còn có tác dụng tiết kiệm năng lượng trong quá trình xây dựng và vận hành, sử dụng. Trong đó, thứ tự ưu tiên lựa chọn hình khối nhà cao tầng để tiết kiệm năng lượng là khối trụ tròn, khối đa diện đều, khối trụ vuông, khối trụ chữ nhật rồi mới đến các khối có hình thù lồi lõm phức tạp khác.
Việc lựa chọn hệ thống cửa sổ nhằm tận dụng ánh sáng tự nhiên để chiếu sáng cho các gian phòng cũng là một biện pháp hữu hiệu để tiết kiệm năng lượng trong xây dựng. Việc chọn loại cửa sổ cao và hẹp thì sẽ tốt hơn loại cửa thấp mà rộng (so với cùng một diện tích của cửa). Cửa dễ dàng đóng mở nhưng cũng đảm bảo yêu cầu che nắng. Việc áp dụng kinh nghiệm sử dụng cửa truyền thống (trong kính, ngoài chớp) vẫn là một gợi ý tốt bậc nhất trong xây dựng.
Một giải pháp tiết kiệm năng lượng hiệu quả khác cho các công trình là sử dụng gạch không nung trong xây dựng, đỡ tốn kém nhiên liệu nung, giảm khí thải và ô nhiễm nhiệt, tạo loại vật liệu thân thiện với môi trường.
Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm Việt Nam, nếu vật liệu xây dựng không đảm bảo tốt các yếu tố cách nhiệt, chống thấm dột, ẩm mốc, bền vững, khó bị hư hoại trước những tác động khắc nghiệt… thì trong quá trình vận hành các công trình xây dựng sẽ phải sử dụng thiết bị điều hòa, thông gió nhân tạo, có thể hiệu quả, xong tốn nhiều năng lượng.
Việc sử dụng loại sản phẩm cách nhiệt, có khả năng ngăn bức xạ mặt trời hoặc được thiết kế với hệ thống thông gió tự nhiên tốt sẽ tạo điều kiện cho các công trình xây dựng có thể không dùng nhiều điện năng làm mát mà vẫn đảm bảo không bị nóng.
Đó là chưa kể các loại cấu kiện tiền chế như tấm tường, tấm sàn có chiều dày mỏng, vận chuyển dễ dàng trong thi công, tạo điều kiệm tiết kiệm năng lượng, chất đốt cho xe cộ…
Theo KTS Lại Văn Sơn - Cty CP Tư vấn thiết kế Xây dựng Hải Phòng thì sử dụng cây xanh để làm giảm nhiệt độ mặt đệm và làm sạch không khí đối với công trình xây dựng cũng là một biện pháp tiết kiệm năng lượng cần được nhắc đến.
Nếu không gian xung quanh khu nhà ở được “lục hóa” thì sẽ tạo môi trường không khí trong khu nhà ở thấp hơn, sạch hơn, mát hơn, ít phải sử dụng máy điều hòa không khí và tiết kiệm điện năng một cách rõ rệt.
Mặc dù các chủ đầu tư còn bị hạn chế bởi vốn đầu tư cho các giải pháp kỹ thuật nhằm tiết kiệm năng lượng cho công trình ngay từ khâu thiết kế, nhưng trước xu thế phát triển tất yếu của các tòa nhà thông minh, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường, một số doanh nghiệp đã hướng đến việc sử dụng năng lượng tiết kiệm để giảm thiểu chi phí trong quá trình vận hành khi tòa nhà đưa vào sử dụng.
Đơn cử, Cty Lạc Việt đã đầu tư và xây dựng hệ thống điều khiển thông minh trong cao ốc Lạc Việt với tất cả hệ thống điện, nước, điều hòa nhiệt độ, kiểm soát an ninh, mạng… của tòa nhà được lập trình theo một hệ thống điều khiển tập trung để vận hành tự động. Hệ thống cảm ứng tự điều chỉnh nhiệt độ của máy lạnh trong phòng phù hợp với nhiệt độ ngoài trời, tự động ngắt điện khi không có người trong phòng.
Với giải pháp này, tòa nhà giảm được điện năng tiêu thụ 15% - 30%, tăng hiệu suất làm việc của nhân viên lên 2% - 5%, vì tất cả hoạt động đều được điều khiển và kiểm soát từ xa và tăng các giá trị khác của tòa nhà lên gần 4%, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường và đảm bảo sức khỏe cho nhân viên.
Nhiều tòa nhà khác tại TP như khách sạn Majestic, Continental, Grand, Palace, Kim Đô, Oscar, Metropole, siêu thị Big C... cũng lần lượt áp dụng biện pháp tiết kiệm năng lượng như sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời, lắp đặt biến tần cho các động cơ bơm hay tận dụng ánh sáng tự nhiên… và đã tiết kiệm 15% - 40% điện năng tiêu thụ mỗi năm.
Ngoài ra, hiện nay khi xây dựng các cao ốc, chung cư, nhiều chủ đầu tư cũng đã chấp hành quy chuẩn xây dựng, kết hợp thiết kế xen lồng kiến trúc sinh thái nhằm tiết kiệm năng lượng. Chẳng hạn như thiết kế kết hợp tăng cường sử dụng ánh sáng mặt trời và thông gió tự nhiên. Việc này sẽ đem lại nhiều lợi ích cho người sử dụng và tiết kiệm tối đa điện năng cũng như năng lượng toà nhà và thân thiện với môi trường.
Theo Thanh Huyền (Báo Xây Dựng)