Theo đại diện Cục Quản lý Môi trường Y tế- Bộ Y tế, hiện việc phân loại, thu gom rác thải tại hầu hết các BV được kiểm tra đều làm chưa tốt. Ảnh: Sơn Minh

Nhiều sai phạm

Chất thải y tế gồm có chất thải rắn và nước thải y tế. Theo các chuyên gia y tế, việc tiếp xúc với các rác thải y tế rắn có thể gây nên bệnh tật hoặc tổn thương cho cơ thể. Hơn nữa, trong chất thải y tế lại chứa đựng các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm như vi rút HIV, viêm gan B... Các tác nhân này có thể thâm nhập vào cơ thể qua các vết trầy xước, vết đâm xuyên, qua niêm mạc, qua đường hô hấp do hít phải, qua đường tiêu hóa do nuốt hoặc ăn phải.

Các chuyên gia y tế cảnh báo, nước thải y tế mang theo nhiều loại vi rút nguy hại như tụ cầu vàng, trực khuẩn mủ xanh, E.coli cùng nhiều loại vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng, virus bại liệt… có khả năng xâm nhập các loại thủy sản, vật nuôi, rau thủy canh. Người dân ăn phải các thực phẩm mang mầm bệnh, nguy cơ mắc bệnh sẽ rất cao.

Kết quả kiểm tra của Cục Quản lý Môi trường Y tế- Bộ Y tế tại 35 BV tuyến trung ương thời gian qua cho thấy, chỉ có 22 BV hợp đồng với Công ty môi trường xử lý chất thải rắn, còn lại 13 BV tự xử lý. Trong đó, 6 BV sử dụng lò đốt để xử lý chất thải rắn y tế và 7 BV sử dụng hóa chất để xử lý.

Với xử lý nước thải y tế, hiện chỉ có 29 BV có hệ thống xử lý nước thải y tế, trong đó chỉ có 18 BV hệ thống hoạt động bình thường, còn lại 11 BV xuống cấp. Đến thời điểm hiện tại có 6 BV không có hệ thống xử lý nước thải y tế là BV Mắt TW, BV Nội tiết TW, BV Răng Hàm mặt TW, BV Điều dưỡng, phục hồi chức năng TW, BV Y học cổ truyền và BV Châm cứu TW.

Bàn về thực trạng xử lý chất thải rắn y tế tại 5 BV: BV K, BV Việt Đức, BV Da liễu TW, BV Lão khoa TW, BV E, BV Đại học Y Thái Bình, cho thấy, hầu hết cả 5 BV đều có những sai phạm liên quan tới xử lý chất thải rắn.

Ông Từ Hải Bằng- Cục Quản lý Môi trường Y tế- Bộ Y tế thừa nhận: Qua kiểm tra, phát hiện tình trạng mua và sử dụng chế phẩm diệt khuẩn chưa được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành, không thực hiện ghi nhãn tiếng Việt đối với sản phẩm NK, nhãn không ghi đầy đủ thông tin theo quy định, ghi hạn sử dụng dài hơn hạn sử dụng đã được Bộ Y tế phê duyệt… Bên cạnh đó, việc phân loại, thu gom rác thải tại hầu hết các BV được kiểm tra đều làm chưa tốt. Tại BV Da liễu TW, việc phân loại chất thải y tế chưa đúng, còn có tình trạng để túi xanh (tức là rác thải y tế thông thường) trong thùng rác màu vàng (là nơi chứa những rác thải nguy hiểm) tại một số khoa phòng như Khoa D1 và Khoa Xét nghiệm.

"Tại BV Lão Khoa Trung ương, túi đựng chất thải chưa hợp lý, cũng chưa bố trí được khu vực lưu giữ chất thải tạm thời cho các khoa, phòng. Tại Bệnh viện Da liễu Trung ương, việc  phân loại chất thải y tế chưa đúng, khu lưu giữ chất thải rắn y tế còn bẩn", ông Bằng cho biết thêm.

Thiếu đủ bề

Ông Nguyễn Thanh Hà- Phó Cục trưởng Cục Quản lý Môi trường y tế- Bộ Y tế cho rằng, hiện trong công tác xử lý chất thải y tế có rất nhiều "sơ suất" mà chúng ta vô tình, hữu ý đã và đang “đùa” với các loại chất thải y tế.

Ông Hà nói: Hiện tại một số BV, cơ sở y tế, tình trạng chất thải rắn sắc nhọn như kim tiêm được bao trong các túi ni lông còn phổ biến. Điều này rất nguy hiểm cho chính cán bộ làm công tác thu gom rác thải và người dân, bởi vì có thể do vô tình, kim tiêm rơi ra ngoài, gây chấn thương, lây bệnh cho người tiếp xúc.

"Tại một số khoa của BV K Trung ương, chất thải thông thường vẫn chưa được thu gom vào thùng theo quy định, khu lưu giữ chất thải tái chế còn để dưới gầm cầu thang, chưa có khóa dễ dẫn đến tình trạng chất thải y tế bị tuồn ra ngoài. Tại BV E, xe lưu trữ chất thải thông thường để không đúng nơi qui định, cũng không có mái che, dễ gây ô nhiễm và cũng chưa có khu lưu trữ riêng chất thải lây nhiễm, chất thải hóa học. Tại BV Việt Đức có 3 khoa sử dụng chưa đúng túi đựng chất thải y tế lây nhiễm. Còn tại Bệnh viện Đại học Y Thái Bình, khâu phân loại, vận chuyển đến thu gom rác thải, chất thải y tế chưa đúng, thậm chí, lưu giữ chất thải rắn y tế quá thời gian quy định", ông Hà nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Thanh Hà, sự nguy hiểm của từ chất thải y tế là một thực tế không , nhưng việc thực hiện xử lý chất thải y tế còn là vấn đề nan giải do nhận thức chưa đầy đủ của lãnh đạo một số cơ sở y tế và nhân viên chuyên trách xử lý rác thải y tế tại một số BV. Bên cạnh đó, hiện tình trạng một số cơ sở y tế phân công nhiệm vụ quản lý công tác xử lý chất thải y tế cho cả những bác sỹ phụ trách phòng mổ hay làm những công việc liên quan khác khiến cho công tác này bị "bỏ bê", không thông suốt.

Ông Hà lấy ví dụ: Có lần đoàn thanh tra của Bộ Y tế đến làm việc tại một BV về quy trình xử lý chất thải y tế, đoàn thanh tra đã phải ngồi đợi cán bộ chuyên trách công tác này trong cả buổi sáng với lý do vị cán bộ này đang bận... trên phòng mổ.

Theo ông Hà, thời gian tới, Cục Quản lý Môi trường Y tế- Bộ Y tế sẽ phối hợp với Cục Cảnh sát môi trường y tế và Bộ Tài nguyên môi trường tiến hành kiểm tra định kỳ các BV.