Những ngày giữa tháng 5 này, chúng tôi có mặt tại khu vực cầu Kiện Khê, huyện Thanh Liêm, chứng kiến cảnh bụi đường bốc lên phủ kín cây cối, làng mạc. Xe tải chở vật liệu xây dựng, xi măng chạy ầm ầm suốt ngày, trong có xe có bạt che, xe không. Xe chạy đúng đường, xe chạy ngược đường. Xe máy, xe đạp len lách trong màn bụi như sương mù dày đặc. Nguy cơ tai nạn luôn rình rập do khói bụi che khuất tầm nhìn…
Theo một số người dân, nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm khói bụi là do xe tải hạng nặng cày xới lâu ngày làm con đường ĐT494 xuống cấp. Tuyến đường này được nâng cấp mở rộng và hoàn thành đưa vào sử dụng từ năm 2007, song do thời gian qua phải gánh một lượng xe tải quá lớn đã xuống cấp nhanh chóng. Hậu quả, trời mưa, nhiều đoạn đường trở thành "ao bùn”, và khói bụi mù mịt khi trời nắng.
Bà Nguyễn Thị Tâm (57 tuổi) nhà ở ngay mặt đường đoạn gần cầu Kiện Khê (thuộc tiểu khu Châu Giang, thị trấn Kiện Khê) tâm sự: "Gia đình tôi cùng khoảng 400 hộ dân khác sinh sống dọc mặt đường ĐT494 đã phải sống chung với khói bụi gần chục năm qua. So với nhiều hộ khác, gia đình tôi có điều kiện hơn một chút nên có tiền lắp cửa kính. Thế nhưng, mỗi ngày khi quét nhà, tôi gom được khoảng 2kg bụi. Còn đối với các gia đình khác chưa có điều kiện lắp cửa kính, có thể nói họ phải "ăn cơm trộn với bụi”.
Theo người dân, kể từ khi đường được đưa vào sử dụng đến nay chưa có đợt sửa chữa, nâng cấp nào được tiến hành. Riêng mặt cầu Kiện Khê, thời gian trước xuống cấp nghiêm trọng. Sau đó, người của Công ty Xi măng Xuân Thành thi thoảng lại cho xe chở vật liệu ra vá víu lại. Người dân cũng đã kiến nghị nhiều lần, song tình hình vẫn chưa có gì thay đổi. Họ chỉ còn biết lấy nước tưới trước cửa nhà mình để hạn chế bụi...
Hà Nam có trữ lượng khoáng sản làm vật liệu xây dựng khá lớn, tập trung chủ yếu ở 2 huyện Kim Bảng và Thanh Liêm. Chỉ tính riêng số xe tải, xe ben chuyên chở vật liệu xây dựng đã lên đến trên một ngàn xe. Khu vực tập trung nhiều nhà máy sản xuất xi măng nhất là xã Thanh Nghị, huyện Thanh Liêm với tổng cộng 5 nhà máy; riêng địa bàn Kiện Khê có 3 nhà máy xi măng, 25 mỏ khai thác đá và hàng chục mỏ đá khai thác tự phát. Do vậy, hàng ngày có hàng ngàn lượt xe chở vật liệu xây dựng hoạt động không chỉ trong phạm vi tỉnh, mà còn trong cả khu vực lân cận.
Bên cạnh việc tạo công ăn việc làm, đóng góp cho ngân sách địa phương, việc khai thác vật liệu xây dựng cũng đã và đang gây ra nhiều hệ lụy, đặc biệt là vấn đề môi trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân nơi đây.
Tại các cuộc họp của lãnh đạo tỉnh, các sở ngành như Tài nguyên & Môi trường, Giao thông, Công an, HĐND tỉnh, nhiều cử tri đã chất vấn đến vấn đề ô nhiễm khói bụi tại khu vực dân cư xung quanh các mỏ khai thác đá, các nhà máy sản xuất xi măng. Đã có những cam kết, chủ trương rất mạnh mẽ về việc xử lý. Song không biết đến bao giờ những kiến nghị của người dân mới được giải quyết.
Kim Chiến/daidoanket.vn